Gdzie to się zaczęło ?
W Indiach i Chinach masaż był częścią rytuału religijnego i stamtąd przeniknął do medycyny ludowej. Istnieje wzmianka z 3000 roku p.n.e. w dziele chińskim Kong-Fu o leczeniu za pomocą masażu. W 1800 roku p.n.e pojawiają się w indyjskiej księdze mądrości Vedas wskazówki jak wykonywać masaż.Masaż znany był też w starożytnym Egipcie, na co jest dowód w postaci rysunków na papirusach pochodzących z około 5000 lat p.n.e.
Starożytna Grecja była prekursorem rozwoju masażu, ze względu na powszechne zainteresowanie Greków co do uprawiania sportu i dbania o sprawność fizyczną.
Dzięki Grekom tajniki masażu dotarły do Rzymu. Masowano głównie w słynnych termach rzymskich, w których istniało prawo, że dzieci do lat 14 mają możliwość bezpłatnego korzystania z masażu. Dzięki masażowi i gorącym kąpielom zachowywano higienę, co służyło zdrowiu możnych patrycjuszy, których masowali i nacierali wonnymi olejkami niewolnicy.
Już Julisz Cezar napisał w swych pamiętnikach, że w razie wystąpienia rwy kulszowej leczono metodą szczypania i ugniatania.
Nowsze dzieje masażu
W średniowieczu masaż stracił znaczenie ze względu na panującę ascezę, ludzie umartwiali się i nie pozwalali sobie na dbanie o ciało i czerpanie z niego przyjemności na przykład w formie masażu. Dopiero w XVI w. dzięki francuskiemu lekarzowi Ambrożemu Paré (1517-1590) nastąpił renesans masażu. Lekarz ów zaobserwował, że głaskanie obolałych miejsc przynosi choremu nie tylko ulgę w cierpieniu, ale wywołuje równocześnie pewne zmiany w skórze, a nacieranie i silniejsze głaskanie wywiera wpływ na mięśnie.Po raz pierwszy w dziejach medycyny lekarz zapisał swą obserwację i zaczął stosować masaż. Stał się oficjalną, lekarską metodą leczenia. Paré jako pierwszy przeprowadził badania nad fizjologią masażu.
Badania naukowe Ambrożego Paré kontynuował Friedrich Hoffman (1600-1672), który uzasadnił naukowo stosowanie masażu w poszczególnych jednostkach chorobowych, przede wszystkim w zakresie chirurgii.
Szybki rozwój masażu leczniczego nastąpił dopiero na początku XIX w. dzięki lekarzom ze Szwecji.
Największe zasługi miał Per Henrik Ling (1776-1839), założyciel Centralnego Instytutu Gimnastycznego w Sztokholmie, gdzie powstała metoda lecznicza i higieniczna nazwana "gimnastykę szwedzką", której częścią był także masaż. Lekarze szwedzcy opracowali system stosowania masażu w poszczególnych chorobach i ich profilaktyce.
John Mezger z Amsterdamu (1839-1909) stworzył szkołę masażu leczniczego na obszarze Niderlandów. Uważa się go za twórcą "masażu naukowego".
Opracował dzieło na temat systemu metod masażu oraz wskazań i przeciwwskazań opartych o doświadczenia własne i ubogą literaturą na temat masażu. Choroby stawów były "konikiem" Mezgera, dlatego osięgnął w ich leczeniu dobre wyniki. Za czasów Mezgera zaczęto stosować masaż wpierw w klinikach chirurgicznych, a potem w innych oddziałach klinicznych.
Wielu lekarzy po śmierci Mezgera podchodziło naukowo do zagadnienia stosowania masażu. Poznano odruchowe działanie masażu oprócz znanego już działania miejscowego. Masaż wykonany na pewnej powierzchni ciała, działań na głębiej lub gdzie indziej położone tkanki oddalone od masowanej powierzchni ciała.
Polski profesor Uniwersytetu w Berlinie Izydor Zabłudowski (1851-1906) odegrał dużą rolę w rozwoju i upowszechnianiu masażu. Był kierownikiem Zakładu Masażu Leczniczego i po raz pierwszy dzięki niemu masaż został zrównany z innymi dyscyplinami medycyny na poziomie uniwersyteckim. Zabłudowski pozostawił po sobie wiele publikacji z zakresu masażu w językach: polskim, rosyjskim i niemieckim.
Dzięki dalszemu rozwojowi nauk medycznych, a głównie fizjologii zostały opracowane nowe metody masażu. Dzięki badaniom H.Heada (1889), J.Mackenzie (1917) i W.Kohlrauscha (1937) i pracy O.Gläsera i W.A.Dalicho opracowano nowe metody masażu w leczeniu schorzeń internistycznych. Nazwano nowe metody
Jan Zaorski - polski profesor Uniwersytetu Warszawskiego również wniósł w Polsce znaczny wkład w rozwój masażu. Był założycielem szkoły masażu i autorem podręcznika "Mieszenie lecznicze" (1927). Profesor Józef Jankowiak, długoletni Dyrektor Instytutu Balneoklimatologii, Bioklimatologii i Medycyny Fizykalnej w Poznaniu, miał także swój udział w rozwoju masażu jako autor podręcznika "Masaż leczniczy" (1974).
Masaż leczniczy jest objęty programem specjalizacji lekarzy z balneologii, bioklimatologii i medycyny fizykalnej oraz specjalizacji w zakresie rehabilitacji..
Fachowe szkolenie pracowników służby zdrowia w zakresie wykonywania masażu przeprowadzają dwuletnie Medyczne Studia Zawodowe Techników Masażu i Fizjoterapii oraz Szkoły Masażu dla inwalidów wzroku. Ukończenie tych szkół, zdanie państwowych egzaminów końcowych i otrzymanie Dyplomu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe, daje gwarancję odpowiedniego przygotowania w zakresie teoretycznym i praktycznym do wykonywania na zlecenie lekarskie zabiegów masażu leczniczego..
Bibliografia:
- Opracowane na podstawie książki: Prochowicz, Zygmunt "Podstawy masażu leczniczego" wydanie II, Warszawa 1991 PZWL
Znak towarowy graficzny jest chroniony i zastrzeżony w Urzędzie Patentowym RP.